Rachunek zysków i strat banku - działalność odsetkowa

Rachunek zysków i strat banku - Działalność odsetkowa 

 

Źródło: Nota 2 do skonsolidowanego sprawozdania ING Banku za 2016 r.

W poprzednim poście pokazałem podstawowe kategorie jakie występują w sprawozdaniu banku i udało się ustalić, że działalność odsetkowa jest najważniejsza. Na obrazku powyżej jest nota ze sprawozdania pozwalająca nieco bardziej detalicznie zobaczyć co składa się na działalność odsetkową. 

Przychody odsetkowe

 

1. Odsetki od kredytów i innych należności udzielonych bankom

Pierwsza pozycja - w prezentowanym przykładzie raczej niewielka, to przychody odsetkowe uzyskane od innych banków. Są one efektem częściowego finansowania się banków na rynku międzybankowym (pomiędzy bankami, w tym i bankiem centralnym) - najczęściej za pomocą krótkoterminowych i dobrze zabezpieczonych instrumentów finansowych. Oprocentowanie takich instrumentów (teoretycznie to WIBOR/WIBID, ale w praktyce może być zbliżone ale, inne) mieści się najczęściej w zakresie wyznaczanym stopami NBP (depozytową i lombardową). Finansowanie na krótkie okresy powinno być zbliżone do stopy referencyjnej NBP.

2. Odsetki od kredytów i innych należności udzielonych klientom

To oczywiście najważniejsza część przychodów - są to odsetki uzyskane od klientów. Jak widać ze struktury pokazywanej w przykładzie są to głównie odsetki od kredytów i pożyczek, ale też od faktoringu i leasingu. Proporcje pomiędzy tymi kategoriami zależą od długoterminowej strategii banku. 

Zasadniczo dla tej pozycji im więcej kredytów gotówkowych tym lepiej. Chociaż wiążą się z większym ryzykiem - to jednak ich oprocentowanie jest zazwyczaj bliskie maksymalnemu dopuszczalnemu ustawowo (na moment pisania tego wpisu to 10% - 4-krotność stopy lombardowej do sprawdzenia na stronie NBP, a oprocentowanie kredytów można sprawdzić np. tutaj).

Z drugiej strony, kredyty hipoteczne (i zazwyczaj korporacyjne) są najczęściej dużo niżej oprocentowane (przy niższym ryzyku), co może istotnie ograniczyć rentowność banku - przykładem jest obecnie Getin, któremu bardzo ciąży na zysku zbyt duży portfel hipoteczny.

3. Odsetki od instrumentów finansowych

Odsetki od instrumentów finansowych to przede wszystkim odsetki uzyskane od nabywanych przez bank obligacji i innych podobnych instrumentów. Najczęściej są to obligacje skarbowe, ale zależnie od strategii banku, dość istotny może być też udział obligacji korporacyjnych.

Koszty odsetkowe

 

1. Odsetki od zobowiązań wobec innych banków

Odsetki od zobowiązań to pozycja "korespondująca" z przychodami odsetkowymi uzyskanymi od innych banków. Dlaczego banki jednocześnie mają przychody i koszty z obrotu pomiędzy sobą? Sprawozdanie pokazuje efekt działań przez cały okres sprawozdawczy, a na przestrzeni roku dany bank czasem ma nadwyżki płynnościowe (które pożycza innym), a czasem ma braki płynnościowe (wtedy pożycza od innych). 

2. Odsetki od zobowiązań wobec klientów

Odsetki od zobowiązań wobec klientów to oprocentowanie depozytów - lokat i kont oszczędnościowych jakie banki wypłacają klientom. Banki oczywiście starają się, żeby było ono jak najniższe, a najniższe oprocentowanie płacą klientom na rachunkach bieżących (dla klientów detalicznych najczęściej wynosi 0,01%). Dlatego bankom tak zależy na pozyskiwaniu klientów, którzy będą traktowali konto w danym banku jako swoje podstawowe. Prawie zawsze będą wtedy trzymali tam swoje bieżące, płynne środki.

3. Odsetki od finansowania hurtowego

Odsetki od finansowania hurtowego to koszt pozyskania finansowania w drodze emisji obligacji (zwykłych i podporządkowanych). Są one oprocentowane najczęściej jako WIBOR + marża i przez to są zazwyczaj jednym z droższych (obok atrakcyjnych lokat) sposobów pozyskania finansowania. W szczególności wysokooprocentowane są obligacje podporządkowane, ale ich cel jest inny niż finansowanie - chodzi o poprawę wskaźników wypłacalności.