Bilans - Aktywa

Bilans - Aktywa

Analizę bilansu rozpoczniemy od jego lewej strony, czyli aktywów. Prezentacja aktywów banku w sprawozdaniu finansowym wygląda zupełnie inaczej niż w sprawozdaniu finansowym każdego innego rodzaju działalności. Przede wszystkim nie ma podziału na aktywa trwałe i obrotowe, a kredyty są po drugiej stronie niż zazwyczaj :) Poniżej przykład i opis kolejnych kategorii.

Źródło: Skonsolidowane sprawozdanie finansowe GK ING Banku za 2016 r.

1. Aktywa "płynnościowe"

 Z numerem 1 na obrazku oznaczyłem aktywa, które można określić jako płynnościowe. Są to z jednej strony kasa (żywa gotówka w sejfach) i środki na rachunku w NBP (w tym wypadku w roli banku banków). Środki te są superpłynne - dostępne natychmiast. Taka płynność jest potrzebna przede wszystkim, żeby móc zrealizować wypłaty z depozytów, a z drugiej uruchomienia nowych kredytów.

Z drugiej strony są to kredyty udzielone innym bankom. Jest to pozycja, w której widać ile dany bank pożyczył innym bankom (na krótki lub bardzo krótki termin). Dlaczego bank pożycza innym bankom? Oczywiście dla pieniędzy - lepiej, żeby środki pozyskane od klientów zewnętrznych cały czas pracowały. Oprocentowanie na rynku międzybankowym nie jest oczywiście tak dobre jak na kredytach dla klientów (widać to np. w rachunku zysków i strat), ale i tak lepsze niż trzymane w sejfie.

2. Aktywa inwestycyjne

Aktywa inwestycyjne, to środki zainwestowane we wszelkiego rodzaju instrumenty finansowe. Przede wszystkim banki chętnie kupują obligacje skarbowe (bo są bardzo bezpieczne) i obligacje korporacyjne (bo są bardziej rentowne), przy czym akurat te drugie częściej są klasyfikowane jak kredyty - w należnościach od klientów. W Polsce (i w Europie) banki bardzo niechętnie inwestują natomiast w akcje/udziały spółek. Wynika to z wymogów kapitałowych przypisywanych do tej klasy instrumentów (ale to temat nieco bardziej zaawansowany - o tym w innym poście).

3. Należności od klientów

Należności od klientów to oczywiście udzielone kredyty i każde inne finansowanie oparte o "ryzyko kredytowe" klienta, czyli produkty leasingowe, faktoringowe, obligacje korporacyjne. W każdym banku jest to największa pozycja - w końcu od tego banki są i na tym zarabiają najwięcej. Struktura tych należności to najważniejszy element strategii banku.

Należy podkreślić, że wartość bilansowa należności od klientów, a wartość udzielonych kredytów to inne pozycje. Wycena bilansowa portfela kredytów to zadanie z pogranicza matematyki i sztuki, a już odczytanie tego w ramach analizy finansowej to czysta magia. Więcej o portfelu kredytowym przeczytasz tutaj.

4. Pozostałe

Pozostałe pozycje to standardowy dopełniacz aktywów. Można tam znaleźć np.

• rzeczowe aktywa trwałe - np. wszelkie nieruchomości i urządzenia jakie bank posiada;
• wartości niematerialne - najczęściej są tutaj prezentowane systemy IT zakupione i wypracowane w ramach banku, a jeśli bank przejmował w przeszłości inne będzie tutaj też tzw. wartość firmy (goodwill).
• aktywa z tytuły podatku odroczonego to pozycja wynikają z różnic między księgowym i podatkowym prezentowaniem niektórych zdarzeń - w przypadku banku najczęściej wynika z różnego momentu ujęcia odpisów od wartości kredytu (księgowo jest to rozpoznawane wcześniej niż podatkowo).